Դիվային գիտությո՞ւն, թե՞ դիվանագիտություն
Ապրիլը, փետրվարի նման, փորձում է հայոց համար դառնալ սիմվոլիկ: Չորս թիվն էլ, կարծես, նման իմաստ է սկսում ձեռք բերել` ապրիլի 24, ապրիլյան չորսօրյա պատերազմ: Գուցե իսկապե՞ս նշանային համակարգ կա այս ամենում, այնուհանդերձ, փորձենք հավատալ, որ պատերազմական քառօրյային իսկապես փոխարինելու է գալու դիվանագիտական «քառօրյան», ուստի դիտարկենք ֆոնը, որը կուղեկցի այդ ընթացքին:
Բաց է ամենակարևոր հարցը` կնստի՞ վերջապես երկրորդ անգամ պատերազմում պարտված, պատերազմի հանցագործ (ուրիշ կերպ նրան անվանել հնարավոր չէ` հայ զինվորների և խաղաղ բնակչության նկատմամբ դրսևորած խոշտանգումներից հետո) Ալիևը բանակցային սեղանի շուրջ, թե՞ ևս մեկ անգամ կփորձի «ռևանշի» անցնել, «հաղթել» արցախցուն` արդեն լայնամասշտաբ «պատերազմով»: Պատասխանը կախված է միջազգային հանրության ցուցաբերած կամքից նաև: Կա՞ նման կամք: Կասկածում ենք: Որքան էլ ճիշտ պահն է ստատուս քվոն շարժելու, քանզի անհնար է անվերջ սառեցված կոնֆլիկտը պահել «ռեզերվուարի» մեջ:
Իսկ կասկածում ենք ոչ այն պատճառով, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, որն իր ասելով` չունի հետաքննություն իրականացնողի մանդատ և չի կարող ասել, թե ո՞ր կողմն է, ի վերջո, խախտում հրադադարը… պետք է ձգել պաուզան. ԵԱՀԿ ՄԽ-ի բոլոր անդամներին անխտիր տուն ուղարկելու համար և երբեք-երբեք հույսը չդնել նրանց թղթե շերեփի վրա, որովհետև բացի նրանից, որ երեքն էլ ՄԱԿ-ի ԱԽ անդամներ են և իրենց առաջին պարտականությունը հենց դա իմանալն ու կանխելն էր, մանավանդ որ երեք երկրներն էլ արբանյակային սարքավորումներ ունեն և Իլհամից լավ գիտեն, թե մանաթի, նավթի գների տակ կքած հանցագործն ինչպես էր իր բանակի էլիտար` 7-հազարանոց խումբը մոտեցնում ղարաբաղյան սահմանին, ինչպես էր առաջինը կրակ արձակում, ինչպես էր զբաղվում ծեր մարդկանց խոշտանգումներով, ինչպես էր իր ողջ էլիտար զորամասը «վարի տալով» նահանջում` «մեծ» հաղթանակի, մինչև Ստեփանակերտ հասնելու փոխարեն` անգամ կես գյուղ չգրավելով, բավարարվելով մեկ-երկու դիրքով, դառը դաս ստանալով հայերից, թրքորեն չհասկանալով, որ որքան էլ զենքն ու բանակը լինեն էլիտար, «կռվում են բանակները, հաղթում է Աստված»:
Անցնելով էլ առաջ ու շարունակելով կիսատ մնացած միտքը` ԵԱՀԿ ՄԽ-ի համանախագահության մասով, արձանագրենք, որ վերջինս բանակցային սեղանին է դրել Մադրիդյան սկզբունքները (որոնք, ի դեպ, նույնպես ձեռնտու են հայկական կողմին), որոնք, սակայն, կյանքի կոչվելու շատ մեծ դժվարություններ ունեն և նույնքան «իմպոտենտ են», որքան յուր «կարգադրիչ» ու «թղթե» շերեփ ունեցող միջազգային հանրությունը, որի ներկայացուցիչները, եթե ճնշումներ չգործադրեն հանցագործ Ալիևի վրա` բանակցային սեղանին վերադառնալու համար, առ ոչինչ կլինի կոնֆլիկտին առնչվող ցանկացած «հեքիաթ»:
Արժե՞ որևէ բան սպասել միջազգային հանրությունից: Մեծ բան` երբե՛ք: «Ստից»-անհատական բաներ` որքա՜ն ասես: Չմոռանանք. սա այն միջազգայինն է, որի բաց աչքի առաջ նույն ապրիլ ամսին տեղի է ունեցել երկու միլիոն հայի հոշոտում։ Հարյուր տարի է անցել, սակայն համընդհանուր դատապարտման, կատարողի նկատմամբ պատժամիջոցներ միջազգայինի կողմից` չի՛ք, եթե չասենք` հակառակը:
Լավ, բա ի՞նչ է լինելու: Նախ՝ մենք պետք է շարունակենք մեր հույսը դնել մեր Աստծո ու մեզ վրա. ոգին ու բազուկը, որ հաղթել են արդեն երկու անգամ, չեն պարտվի երրորդ անգամ: Ի դեպ, հայկական կողմը, որ իր ջահել-ահելներով կարողացավ մաստեր-կլաս տալ սահմանին, «կաղում-փռշտում» է նույն դիվանագիտական «գետնին» վրա` անհասկանալի, երբեմն ահավոր ռուսական փռշտոցներով, կորչող-գտնվող արտգործնախարարով:
Բոլոր դեպքերում, դեռ սպասենք: Գուցե միջազգային հանրությունը, տեսնելով, որ խնդրում բավականին ակտիվ է Ռուսաստանը, փորձի ինքը ևս խաղի մեջ ներքաշվել, որպեսզի Ռուսաստանը` մի դեպքում Ղարաբաղի հարցը չփորձի լուծել` Ադրբեջանին մեռած կառույց` ԵԱՏՄ տանելով: Մյուս կողմից էլ, եթե չստացվի, ինչպես Մեդվեդևը ասաց` սառեցնի ու սառեցնի այն, որպեսզի երբ հարկ համարի, էլի տաքացնի, «արբիտր» դառնա ու… էլի սառեցնի:
Հետևենք` տեսնենք:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Մեջլիսը միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին
Իրանական տեղեկատվական հարթակները հաղորդում են, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության պառլամենտը` Մեջլիսը, միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին։Հավանաբար հիշում եք, որ նեղուցի փակման մասին խոսել ենք դեռ օրեր առաջ, սակայն այն ժամանակ Իրանը, հավատալով դիվանագիտական ճանապարհով խնդիրը կարգավորելու Թրամփի հայտարարություններին, չգնաց այս ծայրահեղ քայլին...
